Мухолифати бе мухолиф: тақлидкорӣ дар мубориза ва шабаҳи низом дар хориҷ
Вақте ки мухолифин ҳамон усулҳо ва равишҳои низоме, ки гӯё зидди он мубориза мебаранд, қабул мекунанд, онҳо дигар алтернатива нестанд.
Онҳо танҳо инъикоси ҳамон низом, вале дар шакли дигар мегарданд.
Имрӯз мухолифини тоҷик, ки дар Аврупо паноҳ бурдаанд, дар тӯли даҳ сол натавонистанд як нерӯи сиёсии воқеӣ ва қобили эътимод эҷод кунанд. На стратегияи мубориза доранд, на механизми фишор ба диктатура ва на як сохтори устуворе, ки дар он шаффофият ва рақобати озод вуҷуд дошта бошад.
Ба ҷои ин, онҳо як ҳалқаи пӯшидаеро ташкил додаанд, ки дар он қудрат на тавассути интихоботи озод, балки бар асоси вафодории шахсӣ ва муносибатҳои шахсӣ тақсим мешавад.
Фаъолияти мухолифат дигар маънои муборизаро надорад, балки ба тақсимоти грантҳо, саркӯби интиқодгарон ва ҳифзи манфиатҳои шахсӣ табдил ёфтааст.
Интихоботи бе интихоб
Бори аввал дар тӯли 19 сол дар яке аз гурӯҳҳои калидии мухолифин интихоботи раҳбар баргузор гаштанист. Вале оё ин интихобот воқеан интихобот аст?
Агар танҳо аъзои Шӯрои Олӣ, ки худи роҳбар таъйин кардааст, ҳуқуқи овоздиҳӣ дошта бошанд, пас чӣ гуна метавон онро раванди демукросӣ номид?
Ин сохт аз аввал рақобати воқеиро аз байн мебарад. Одамони вафодор ба роҳбар бе ягон шакку шубҳа барои ӯ овоз медиҳанд, то давраи қудрати ӯ тамдид гардад ва ҳолати мавҷуда нигоҳ дошта шавад.
Агар чунин модел дар сиёсати низоми кишвар амал мекард, онро низоми худкома меномиданд. Вале дар дохили мухолифин онро “раванди демукросӣ” ном ниҳодаанд. Ҳар касе, ки ин сохторро зери суол гузорад, зуд тамғаи “ҷосуси хадамоти махсус” гирифта, аз болояш даҳҳо шикояту “донос” мефиристанд.
Даҳ сол аст, ки ин “мухолифин” дар Аврупо қарор доранд, вале ҳанӯз ҳам натавонистанд:
- Ягон барномаи мушаххаси сиёсӣ эҷод кунанд. Онҳо намедонанд, ки чӣ гуна бо диктатура мубориза баранд, зеро дар асл мубориза барояшон муҳим нест.
- Механизмҳои ҳимояи ҳуқуқии ҳифзи пайравон ва ҳаводоронашро созанд. Онҳо наметавонанд (ва намехоҳанд) ба касоне, ки зери таъқиб қарор мегиранд, кӯмак кунанд.
- Ягон натиҷаи назаррас ба даст наовардаанд. На як иқдоми ҷиддии ҳуқуқӣ, на як созмони муътабар, на як натиҷаи воқеӣ насохтаанд ва сохта ҳам наметавонанд!
- Боварӣ ва эътиборро дар байни ҳама гуруҳҳои мухолифин ба сатҳи пасттарин бурда расондаанд, ки дига на худӣ, на бегона ба инҳо бо назари эътимод нигоҳ намекунад!
Аммо дар ҳамин муддат онҳо истифодаи грантҳоро хеле хуб омӯхтанд – хонаҳо хариданд, тиҷоратҳо кушоданд ва ҳамаи инро бо номи “дастгирӣ ба муҳоҷирон”, “кумак ба зиндониён” ва “паноҳандагони сиёсӣ” анҷом доданд.
На ҳисобот, на иттиҳод, на роҳу равиш, на масъулият, на натиҷа… чизе надоранд!!!
На як абзори ҷиддии фишор ба режим сохтаанд, на лаёқати сохтанашро доранд!
Ягона амали воқеии ин “мухолифин” назорати пайравонашон ва саркӯби ҳар гуна интиқод мебошад.
Мухолифати дар ғурбатбуда бояд ба як нерӯи муқовимати воқеӣ табдил меёфт, вале дар асл такрори ҳамон усулҳои аз шуравӣ ба мерос мондаи низоми мавҷуда гаштаасту халос.
Айнан, ҳамон гунае, ки дар низоми мавҷуда роҳбар одамони вафодорро таъйин мекунанд, ки баъдан боз барои ҳамон роҳбар овоз медиҳанд, ин ҷо ҳам копӣ шудааст. Бо ҳамин роҳ, қудрат дар доираи хурди шахсиятҳо маҳдуд мемонад ва ҷараёни сиёсии мухолифин аз пешрафт маҳрум мегардад.
Барои ин афрод муборизаи сиёсӣ на як масъулияти таърихӣ ва на як қарзи ватандӯстӣ, балки фурсатест барои ба даст овардани маблағ, нуфуз ва зиндагии ором дар Аврупо.
Имрӯз мухолифат на як нерӯи сиёсӣ, балки клуби блогерон ва грантхӯронест, ки дар Аврупо зиндагии бароҳат доранд ва худро ҳамчун мубориз муаррифӣ мекунанд.
Онҳо диктатори Тоҷикистонро танқид мекунанд, вале дар дохили худ низоми худкомаи шахсии худро бунёд намудаанд, ки дар он танҳо ба шахсони вафодор дода имконият дода мешавад. Чи гунае гуфтем, ҳар гуна интиқод саркӯб мегардад. Култи шадиди шахсият ба вуҷуд оварда шудааст.
Роҳбари ин “мухолифат” атрофашро бо пайравоне пур кардааст, ки бечунучаро ба ӯ итоат мекунанд. Барои онҳо на ҳақиқат, на манфиати умумӣ ва на адолат муҳим аст. Муҳим танҳо ҳифзи мақому манфиатҳои шахсист.
Агар касе ҷуръат кунад бигӯяд, ки бояд тағйирот ворид шавад, ӯро фавран “душмани миллат” ва “агенти низом” эълон мекунанд.
Ва чунон вонамуд мекунанд, ки маҳз ҳаминҳо ҳастанд, ки зидди “низоми худкома” дар муборизаанд!
Даҳ сол аст, ки ин афрод дар Аврупо зиндагӣ мекунанд ва бо чашми худ мебинанд, ки демократияи воқеӣ чӣ гуна кор мекунад.
Онҳо дидаанд, ки ҳизбҳои сиёсӣ пас аз ба қудрат расидан, масъулияти ваъдаҳои худро ба дӯш мегиранд.
Онҳо дидаанд, ки шахсиятҳои сиёсӣ вақте ки натавонанд вазифаҳояшонро иҷро кунанд, худихтиёран истеъфо медиҳанд, зеро манфиати мардум барои онҳо аз ҳама муҳим аст. Зеро масъулиятшиносанд! Зеро пеши мардум ҳисобот медиҳанд!
Онҳо дидаанд, ки системаи сиёсии демукросӣ роҳбарони навро пешбарӣ мекунад, рақобати шаффофро таъмин менамояд ва ҳаққи ҳар шаҳрвандро эҳтиром мегӯзорад.
Дидаанд, аммо дар тӯли даҳ сол чизе наомӯхтаанд!
Оё мумкин аст, ки дар Аврупо зиндагӣ карда, дар бораи демукросӣ сухан ронд, вале дар дохили сохторҳои худ як диктатураи хурд созмон дод?
Дар ҳоле ки ин афрод дар утоқҳои бароҳати худ дар Аврупо қарор доранд, маҳбусони воқеии сиёсӣ дар зиндонҳо азият мекашанд.
Хонаводаҳои фаъолони кушташуда ҳатто кӯмаки ночиз ҳам намегиранд.
Ҳазорҳо тоҷик ҳанӯз ҳам дар тарсу ноумедӣ зиндагӣ мекунанд.
Ин мухолифат нест. Инро тиҷорати сиёсӣ меноманд, ки болои зулм, ситам ва бедодгарӣ бунёд шудааст.
Танҳо касе метавонад бо диктатура мубориза барад, ки худаш диктатор нест!